Volume 2 Issue 2 (December 2023)
Issue Information Issue Information

pp. i - vi

Abstract

Keywords:

Original Articles Okul Öncesi Dönem Üstün Yetenekliler Alanında Yapılmış Tezlerin Analizi

Menşure İlayda ER, Ferah GÜÇLÜ YILMAZ

pp. 1 - 17

Abstract

Türkiye’de okul öncesi dönem üstün yetenekli- zekâlı çocuklarla ilgili lisansüstü çalışmaların geçmişi çok eskiye dayanmamaktadır. Araştırmaların genellikle tanılama üstünde yoğunlaştığı görülmektedir. 2000 yılından sonra göreli olarak çalışmaların yoğunlaştığı görülse de araştırma alanının genişletilmesi alan yazına önemli katkılarda bulunacağı düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı, okul öncesi dönemde üstün yetenekli- üstün zekâlı çocuklarla ilgili yapılan lisansüstü araştırmaların karşılaştırmalı analizini yapmaktır. Bunun yanı sıra okul öncesi dönemde üstün yetenekli çocuklar kapsamındaki araştırma sonuçlarını değerlendirerek, yeni araştırma alanlarının belirlenmesine yönelik öneriler geliştirmek hedeflenmiştir. Araştırma, tematik bir derleme çalışması şeklinde desenlenmiştir. Tarama modelli nitel araştırma yöntemleri temelinde; doküman analizi ve verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılarak hazırlanmıştır. Araştırma örneklemi, okul öncesi dönemde üstün yetenekli/ zekâlı çocuklarla ilgili 2000-2022 yılları arasında yapılan ve Ulusal Tez Merkezi veri tabanına kayıtlı 28 adet yüksek lisans ve doktora tezi incelenmiştir. Araştırmanın iç geçerliği için tezlerin doğru ve sistemli bir şekilde kategorize edilip edilmediğine, dış geçerliği için ise verilerin analiz işleminde araştırmanın konusu ve amacına uygun şekilde özgün ve yaratıcı temaların oluşturulmasına dikkat edilmiştir. Araştırmanın güvenirliği için araştırmacılar arasında Miles ve Huberman (1994) güvenirlik yüzdesi temel alınmıştır. Bu araştırma sonucunda Araştırmanın en önemli sonucu, okul öncesi dönem üstün yeteneklilerle ilgili araştırmaların, öğrenme ortamları, eğitim programları, öğretim yöntem ve teknikleri, öğretmenlerin yetiştirilmesi ve geliştirilmesi yönünde genişletilmesi olmuştur.

Keywords: Okul Öncesi, Üstün Yetenekli, Üstün Zekalı Öğrenci

Original Articles Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Güncel Olayların Kullanım Durumu

Melisa SEÇGİN KOCAL, Kibar AKTIN

pp. 18 - 39

Abstract

Bu araştırmanın amacı Sosyal Bilgiler Ders (SBD) kitaplarında güncel olayların kullanım durumunu belirlemektir. Araştırma nitel bir çalışmadır. Araştırmada doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın dokümanlarını tipik durum örneklemesi ile belirlenen 2022-2023 eğitim öğretim yılında okullarda kullanılan 4, 5, 6 ve 7. sınıf SBD kitapları oluşturmaktadır. Araştırmanın dokümanları betimsel analiz tekniği ile incelenmiştir. Araştırma sonuçları güncel olaylara en fazla 5. sınıf ve en az 4. sınıf SBD kitaplarında yer verildiğini ortaya koymuştur. Güncel olayların aktarıldığı kaynakların ağırlıklı olarak genel ağ haberleri olduğu tespit edilmiştir. Güncel olaylarla ilişkilendirilen değerlerin sınıf düzeylerine göre ders kitaplarında farklılık gösterdiği görülmekle birlikte bu değerler arasında duyarlılık değerinin en fazla öne çıkan ortak değer olduğu belirlenmiştir. Beceri olarak ise ders kitaplarında empati ve iş birliği becerisinin öne çıktığı görülmüştür. Ders kitapları arasında güncel olaylarla ilişkilendirilen en fazla değere 7. sınıf ve en az ise 4. sınıf SBD kitabında rastlanmıştır. Güncel olaylarla ilişkilendirilen en fazla beceri 5. sınıf ve en az ise 4. sınıf SBD kitabında görülmüştür. 4. sınıf SBD kitaplarında güncel olayların artırılması ve öğrenme alanlarına dengeli bir dağılım göstermesi, ayrıca ders kitaplarında güncel tarihli olaylara yer verilmesi önerilmektedir.

Keywords: Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Ders Kitabı, Güncel Olaylar

Original Articles Fen Bilimleri Dersinde Deneyimsel Öğretim Tasarımı Uygulamaları

Melek DÖNMEZ YAPUCUOĞLU

pp. 40 - 51

Abstract

Bu çalışmanın amacı, deneyimsel öğretim tasarımı kullanılarak hazırlanmış olan bir fen bilimleri dersi ünitesinin uygulanması sonrasında öğretmen ve öğrenci görüşlerini almaktır. Bu amaç kapsamında nitel olarak tasarlanan bu çalışma durum çalışması kullanılarak desenlenmiştir. Araştırmanın katılımcıları uygun örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiştir. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan öğretmen ve öğrenci yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen veriler bir nitel veri analiz programı kullanılarak betimsel analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarında öğretmen ve öğrencilerin deneyimsel öğrenme ile tasarlanmış derse yönelik görüşlerinin olumlu olduğunu, öğrencilerin ders etkinlikleri için istekli olduklarını ve deneyimsel öğrenme sürecinde etkili öğrenme sağladıklarını ifade etmişlerdir. araştırmanın sonucuna göre fen bilimleri derslerinin bazı konularının deneyimsel olarak tasarlanmasının etkili olacağı önerilmektedir.

Keywords: Öğretim Tasarımı, Deneyimsel Öğrenme, Okul Dışı Öğrenme

Original Articles Samed Behrengi’nin “Deli Dumrul” Adlı Çocuk Kitabındaki Öykülerin Kök Değerler Açısından İncelenmesi

Vafa SAVAŞKAN, Tuba BİLİR

pp. 52 - 59

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Samed Behrengi’nin “Deli Dumrul” isimli çocuk kitabının Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki kök değerler bakımından incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada “Deli Dumrul” adlı kitapta yer alan altı adet öykü (“Deli Dumrul”, “Duvardaki İki Kedi”, “Kar Tanesinin Serüveni”, “Yaşlı Kadın ve Altın Sarısı Civcivi”, “Alışmak”, “Mandalina Kabuğu”) incelenmiştir. Çalışma verilerine doküman incelemesi yöntemi kullanılarak erişilmiş ve elde edilen bulgular araştırmacı tarafından yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda “Deli Dumrul” adlı öykü kitabında yer alan öykülerde en çok “sevgi” kök değerine ait vurguların yer aldığı, bunu “dürüstlük” ve “sorumluluk” kök değerlerinin takip ettiği görülmüştür. Öykü kitabındaki öykülerde “öz denetim” kök değeri ile ilgili ise hiçbir vurguya rastlanmamıştır. Sonuç olarak Samed Behrengi’nin “Deli Dumrul” adlı çocuk kitabında yer alan öykülerde on kök değerden dokuzuna yer verildiği saptanmıştır. Böylece, incelenen öykü kitabının Türkçe derslerinde kök değerlerin öğretimi amacıyla kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords: Değerler Eğitimi, Kök Değerler, Samed Behrengi, Deli Dumrul

Original Articles Öğretmenlerin Kariyer Basamaklarına İlişkin Görüşleri

Dürdane GEDİK, Nurtaç ÜSTÜNDAĞ KOCAKUŞAK

pp. 60 - 71

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin öğretmenlik kariyer basamakları yönetmeliği hakkındaki görüşlerini belirlemektir. Araştırmanın katılımcıları, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Denizli ili Merkezefendi ilçesindeki bir ilkokulda görev yapan dört öğretmen, dört uzman öğretmen ve dört başöğretmenden oluşmaktadır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan olgu bilim deseni kullanılarak yürütülmüştür. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış ve daha sonra içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda kariyer basamakları yönetmeliği ile ilgili olarak öğretmenlerin genel bilgi sahibi oldukları ve yönetmeliği ilk duyduklarında çoğunluğunun karşı çıktığı, kariyer basamakları uygulamasını gerekli görmedikleri, olumlu görüş bildirenlerin ise yıl şartı aranması ve sınav yapılmasına karşı oldukları ortaya çıkmıştır. Araştırmada öğretmenlerin kariyer basamakları uygulamasını, ek ücret alma, kendini geliştirme, unvan kazanma ve çalışanla çalışmayanı ayırt etme yönünden olumlu; öğretmenleri ayrıştırma, sınav uygulanması, eşitlik ilkesini ihlal etme ve kıdemi düşük öğretmenleri mağdur etme yönünden ise olumsuz değerlendirdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin çoğunun kariyer basamakları uygulamasının mesleklerine katkısı olmadığı yönünde görüş belirttikleri, kariyer basamakları yönetmeliğinin yetersiz hizmet içi eğitim, sınav şartının olması ve belli yıl doldurma şartının aranması gibi eksiklikleri olduğu, öğretmenlerin görüşlerinin alınması, sınavın kaldırılması, mesleki kıdemin dikkate alınması ve mesleğin daha cazip hale getirilmesi gibi önerileri olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda uygulamaya ve yapılacak araştırmalara yönelik öneriler getirilmiştir.

Keywords: Kariyer Basamakları, Öğretmenlik Meslek Kanunu, Öğretmen Görüşleri

Review Articles Afet Eğitimi Kapsamında Bir Araştırma Önerisi: Beceri Temelli Deprem Arama Kurtarma Eğitimi Programının Geliştirilmesi

Ömer Cem KARACAOĞLU

pp. 72 - 82

Abstract

Bu çalışma, nitel araştırma yöntemlerini temel alan bir araştırma önerisini içermektedir. Deprem arama kurtarma eğitimi programının tasarlanması ve bu alandaki temel becerilerin belirlenmesi odaklıdır. Türkiye'de arama kurtarma eğitimlerinin eksikliği ve sistematik bir yapıya sahip olmaması, bu alandaki çalışmaların yetersiz olduğunu göstermektedir. Ayrıca, arama kurtarma temel becerileri üzerine yapılan bilimsel araştırmaların sınırlı olması bu araştırmanın gerekliliğini daha da vurgulamaktadır. Bu çalışma, nitel araştırma yöntemleri kullanılarak üç farklı çalışma grubu ile gerçekleştirilecektir. Bu gruplar şunlardır: Kamu kurumlarında çalışan arama kurtarma personeli, sivil toplum örgütlerinde görevli arama kurtarma gönüllüleri ve afet araştırma merkezi uzmanları. Temel arama kurtarma becerileri belirlendikten sonra, bu becerilere dayalı bir eğitim programı tasarlanacak ve bu programın içeriği ilgili sağlık ve mühendislik birimlerinin görüşleri dikkate alınarak oluşturulacaktır. Eğitim programının öğrenme ve öğretme süreci, eğitim bilimleri bölümünden alınacak görüşlerle şekillendirilecektir. Hedeflenen kazanımlar, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve ölçme-değerlendirme süreci, eğitim bilimleri uzmanları tarafından belirlenecektir. Çalışma sonucunda elde edilen veriler, temel arama kurtarma becerilerinin bilimsel bir temelde tanımlanmasına katkı sağlayacaktır. Bu bilgiler, beceri odaklı bir eğitim programının geliştirilmesine yol göstererek afet durumlarında daha etkili bir şekilde hizmet verilmesine yardımcı olacaktır. Araştırma sonuçları, arama kurtarma çalışmalarının etkinliğini artırarak toplumların afetlere daha hazırlıklı bir şekilde yanıt vermesine katkı sağlama potansiyeline sahiptir.

Keywords: Deprem Arama Kurtarma Becerileri, Beceri Temelli Eğitim Programı, Program Geliştirme